Tağut ile İlah kavramı arasındaki fark
SORU … : Hocam Tağut ile İlah arasında bir fark var mı, yoksa ikisi de aynı anlamda mı, bunu deliller çerçevesinde izah ederseniz memnun olurum.
CEVAP … : Değerli kardeşim, bu iki kavramın bazen müşterek yönleri de olsa, birçok yönden birbirinden farklı anlamlar taşır…
TAĞUT … :
Tağut ; arapça bir kelime olup “ tağa ” kökünden türemiştir ve “ haddini aşan mahluk ” demektir.
Şer’i manası ise ; Allah'ın indirdiği hükümlere muhalif olan ve onların yerine geçmek üzere ölçüler koyan, insanı Allah’a ibadetten alıkoyan, Allah ve Rasulüne tabi olmayı engelleyen her şeydir.
Tağut, Allah c.c'a karşı isyan etmekle beraber O'nun kullarını kendisine kul edinmek gayretinde olandır.
İLAH … :
Luğavi anlamda : ilahen : ibadet edilen ... ilaheten : ibadet etmek ... elehe : ibadet etti ...
Bu aynen ; “ abede : ibadet etti “ ... “ ibadeten : ibadet etmek “ ... “ ma'buden : ibadet edilen “ … gibi
İlah : Kamil bir muhabbet ve ta’zimle, iclal ve ikramla, korku, ümit ve benzeri ihtiramlarla hüküm ve arzularına tabi olup kalbin yöneldiği ve sevdiği şeydir.
İlah ; diğer bir ifadeyle Allah’tan başka ibadet edilen her şeydir.
İbn Recep el-Hanbeli rahımehullah şöyle de : İlah ; Kendisine İtaat edilen, yüceliğinden dolayı kendisinden sakınılan, kendisine zatı için sevgi beslenilen, kendisinden korkulan, kendisine tevekkül edilen, kendisinden istenilen ve kendisine dua edilen varlık demektir.
Bu durumda Tağut, zorbalıkla kendisine itaat ettiren, bilinçli bir şekilde bu yolda gayret eden ve bu işten hoşlanan kimsedir. İlah ise ; sevilip saygı duyularak kendisine itaat edilen şey demektir. O zaman şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki, her Tağut ilah’tır ama her ilah tağut değildir.
Çünkü tarihe baktığımız zaman, Peygamberlerin ilahlaştırıldıklarından bahsedilir. Bununla beraber Salih insanların ilahlaştırıldıklarından bahsedilir. Halbu ki bunlar hakkında Tağut ifadesini kullanmak çok yanlış ve hatta küfür olur Allah korusun. Yani nasıl olur da kalkıp bir peygamber veya Salih bir kimse hakkında ; bu “ haddi aşmış “ denilir ki. Veya bunlar, Allah’a itaatten alıkoyan zorba kimselerdir, denilir ki.
Çünkü Tağutun tarifini yaparken, Allah'ın indirdiği hükümlere muhalif olan ve onların yerine geçmek üzere ölçüler koyan, insanı Allah’a ibadetten alıkoyan, Allah ve Rasulüne tabi olmayı engelleyen her şeydir, dedik... Dolayısıyla bir Peygamber veya Salih bir kimse hakkında bu ifadeler asla söylenmez.
Ama bununla beraber, zalim ve mülhid kimseler hakkında da ilah kavramı kullanılmıştır… Onun içindir ki az önce de dediğimiz gibi, her tağut ilah olabilir ama her ilah edinilen şey tağut değildir.
Öyleyse bir takım cahillerin yaptığı gibi, kavram kargaşasına girerek bizler de haddimizi aşmayalım…
Tacuddin el Bayburdi