Sahabenin hususi olarak tezkiyesi

İşte bu ifadeler, Kur’an ve Sünnet’ten derleyerek sunduğumuz saha-beyi tezkiye eden umum ifadelerdir…. Bu umum ifadelerin yanında, Allah Rasulü s.a.v’in de hususi olarak sahabeyi tezkiye ettiği hadisleri vardır ki, gelin onları da beraberce okuyalım.

EBU BEKİR R.A’NUN TEZKİYESİ

“ ...Nitekim kafirler, iki kişiden biri olarak onu - Mekke’den - çıkardığında, her ikiside mağarada iken arkadaşına : Üzülme Allah bizimle beraberdir ” demişti ....... ”   TEVBE : 40.AY

         Allah’u Azze ve CeiIe’nin ayette zikretmiş olduğu iki kişi Alah Resulü s.a.v ile Ebu Bekr r.a dur. Bir rivayet’te

“ … Ebu Bekr r.a şöyle demiştir : Biz mağarada iken bizi aramaya çıkan müşrikler bize çok yaklaşmış,üstümüze gelmişlerdi. Ben : Ya resulallah bunlardan birisi eğilipte ayaklarının altına baksa bizi muhakkak göre-cekler, dedim. Resuluilah s.a.v : Ya Eba Bekr üçüncüleri Allah olan iki kimseyi sen ne zannediyorsım, dedi. “      

BUHARİ : 7.C.3417.S – MÜSLİM : 7.C.2381.N

“ … Ebu Said el-Hudri r.a şöyle demiştir : Resulullah s.a.v buyurdular ki :

Sohbeti hususunda da, malı hususundada insanların bana en çok sevgisi olanı Ebu Bekr’dir. Eğer bir halil edinecek olsaydım elbette Ebu Bekr’i bir halil edinirdim .....“

 BUHARİ : 7.C.3418.S – MÜSLİM : 7.C.2382.N

“ … Muhammet İbnu’l Hanefiyye şöyle demiştir : Ben babam Ali İbnu Ebi Talibe : Resulullah s..a.v den sonra insanların en hayırlısı hangisidir diye sordum. Babam : Ebu Bekr’dir, dedi. Ben : Sonra kimdir ? dedim. Babam : Sonra Ömer’dir, dedi. Ben Osman denilmesinden korktum da : Ömer’den sonra sensin değil mi ?, dedim. Babam : Ben müslümanlardan bir adam olmaktan başka bir şey değilim, dedi. “

BUHARİ : 7.C.3430.S 

“ … Abdullah bin Şakik’den rivayet edilmiştir. Dedi ki : Aişe r.anha ya, Peygamberin ashabından hangisi Peygamber s.a.v’e daha sevimli idi ? diye sordum. Aişe r.a :  Ebu Bekr, dedi. Sonra kim ? dedim. Ömer, dedi. sonra kim ? dedim. Sonra Ebu Ubeyde bin Cerrah, dedi. Sonra kim ? dedim, Aişe sustu. “

 TİRMİZİ : 6.C.3899.N

“ … Cübeyr b. Mut'im r.a şöyle demiştir : Bir kere Nebî sallallahu aleyhi ve sellem'in huzûruna bir kadın gelmişti. - Geri dönerken -  Resûlullah kadına tekrar mürâcaat etmesini emîr buyurmaları üzerine, kadın sanki Resûlullah'ın vefâtından kinâye ederek : - Ya ben gelir de seni bulamaz-sam ? diye sordu. Sallallahu aleyhi ve selem :  Şâyet beni bulamazsan Ebû Bekr'e mürâcaat et ! diye cevâb verdi. “

BUHARİ : 7.C.3420.S

“ … İbni Ömer r.a dan. Rasulullah s.a.v buyurduki : Ümmetim içerisinde onlara karşı en merhametlisi Ebu Bekr’dir. Allah’ın dini hususunda kafir ve munafıkalara karşı en serti Ömer’dir. En hayalısı Osman’dır. En güzel hüküm vereni Ali’dir. Miras taksimini en iyi bilen Zeyd bin Sabit’tir. En iyi Kur’an okuyan Ubey ibni Ka’b’dır. Helal ve haram’ı en bilen Muaz’dır. Dikkat edin ! her ümmetin bir emini vardır, benim  ümmetimin  emini de Ebu Ubeyde bin Cerrah’tır. “                                         

AHMED : 3 / 183 – 12493.N – CAMİU’S SAĞİR : 1.C.513.N – EL ALBANİ SİLSİLETÜ’S SAHİHA : 1224.N

“... Huzeyfe r.a’dan rivayet edilmiştir, dedi ki : Rasulul s.a şöyle buyurdu : Benden sonra Ebu Bekr ve Ömer’e uyunuz. “

TİRMİZİ : 6.C.3904.N

ÖMER R.A’NUN TEZKİYESİ

“ … Ebu Hureyre r.a şöyle denıiştir : Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Muhakkak sizden önce gelip geçen ümmetler içinde kendilerine ; haber ilham olunan kimseler bulunurdu. Eğer ümmetim içinde de bunlardan bir kimse bulunacak olsaydı, muhakkakki o da Ömer olurdu…… “

   BUHARİ : 7.C.3445.S – MÜSLİM : 7.C.2398.N

“ … İbni Ömer r.a dan rivayet edilmiştir : Resulullah s.a.v buyurduki : Allah’ım Şu iki adamdan, Ebu Cehil ve Ömer bin Hattab’dan sana en sevimli olanı ile İslam’ı aziz kıl. Sonra resulü Ekrem : bu iki kişiden Allah’a en sevimlisi Ömer’di, buyurdu. “

 TİRMİZİ : 6C.3926.N 

“ … Ukbe İbn Amr r.a’dan rivayet edilmiştir. dedi ki : Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Benden sonra eğer peygamber gelecek olsaydı, o da Ömer İbnu Hattab olurdu “

 TİRMİZİ : 6.C.3931.N

“ … Câbir b. Abdullâh r.a dan. Nebî sallallahu aleyhi ve sellem'in şöyle buyurduğu rivâyet olunmuştur : Bir kere rü'yâmda ben, kendimi Cennet'e girmiş gördüm. Ve orada Ebû Talha'nın karısı Rümeysâ ile karşılaştım. Bir de gürültüsüz, sâkin bir ayak sesi işittim. Ve : Kimdir bu ? diye sordum. Cibrîl : - Bilâl'dir ! diye cevab verdi. Cennet'te bir de muhteşem bir köşk gördüm. Avlusunda bir câriye vardı. Ben : - Bu köşk kimindir ? diye sordum. Cibrîl : - Ömer'indir ! diye cevap verdi. Onun içine girmek ve bakmak  istedim. Fakat ey Ömer ! Senin kıskançlığını hatırladım, - diye lâtîfe etti -. Bunun üzerine Ömer : - Babam, anam sana kurban olsun yâ Resûlallah ! Sana karşı mı kıskancım ? diye cevap verdi. “

BUHARİ : 7.C.3439.S

“ … Ebu Musa r.a dedi ki : Rasulullah s .a.v bana buyurdular ki : “ … Kapıyı calan o kimseye kapıyı aç ve onu cennetle müjdele. Kapıyı açtım ki Ebu Bekr r.a …Ve yine kapı çalındı. Yine  Resulullah s .a.v bana buyurdular ki : o kimseye kapıyı aç ve onu cennetle müjdele.  Kapıyı  açtım ki Ömer r.a … “

BUHARİ : 7.C.3449.S 

 “ … İbni Ömer r.a dan. Rasulullah s.a.v buyurduki : Ümmetim içerisinde onlara karşı en merhametlisi Ebu Bekr’dir. Allah’ın dini hususunda kafir ve munafıkalara karşı en serti Ömer’dir. En hayalısı Osman’dır. En güzel hüküm vereni Ali’dir. Miras taksimini en iyi bilen Zeyd bin Sabit’tir. En iyi Kur’an okuyan Ubey ibni Ka’b’dır. Helal ve haram’ı en bilen Muaz’dır. Dikkat edin ! her ümmetin bir emini vardır, benim  ümmetimin  emini de Ebu Ubeyde bin Cerrah’tır. “                                        

AHMED : 3 / 183 – 12493.N – CAMİU’S SAĞİR : 1.C.513.N

OSMAN R.A NUN TEZKİYESİ

“... Ebu Musa r.a dedi ki : Rasulullah s .a.v bana buyurdular ki : o kim-seye kapıyı aç ve kendisine isabet edecek bela ve imtihana karşı onu cennetle müjdele. Kapıyı açtım ki Osman. Ve kendisini cennetle müjdeledim……… “

BUHARİ : 7.0.3449.S – TİRMİZİ : 6.C.3956.N

“ … Rasulullah s.a.v buyurdular ki : Kim rume kuyusu’nu kazdırırsa ona cennet vardır, o kuyuyu Osman kazdırdı….. Ve yine Peygamber s.a.v buyurdular ki : Zorluk ordusunu her kim techiz ederse, onun için cennet vardır, akabinde o orduyu Osman techiz etti. “

BUHARİ : 7.0.3450.S

“ … Âişe r.anha şöyle demiştir : Rasûlullah s.a.v benim evimde iki uyluğunu ve­ya iki baldırını açmış olarak yaslanmıştı. Derken Ebû Bekr içeri girmek için izin istedi. Resûlullah  s.a.v o halde iken ona izin verdi. Ve konuştu. Sonra Ömer izin istedi. Yine aynı halde ona da izin verdi. Ve konuştu. Sonra Osman izin istedi. Resûlullah s.a.v hemen toparlanıp oturdu ve elbisesini düzeltti. Râvi Muham­med : Bu bir günde oldu demiyorum, demiş. Ve Osman girdi. Onunla da konuştu. O çıktığı zaman Âişe şunları söyledi : Ebû Bekr girdi. Onun yanında ferahlamadın  ve aldırış  etmedin. Sonra Ömer girdi Onun yanında da ferahlamadın  ve aldırış  etmedin. Sonra Os­man girdi. Hemen doğruldun ve elbiseni düzelttin ! Bunun üzerine Resûlullah s.a.v buyurdular ki : Kendisinden meleklerin dahi haya ettiği bir zattan ben haya etmeyeyim mi ? . “

MÜSLİM : 7.C.2401.N

“ … İbni Ömer r.a dan. Rasulullah s.a.v buyurduki : Ümmetim içerisinde onlara karşı en merhametlisi Ebu Bekr’dir. Allah’ın dini hususunda kafir ve munafıkalara karşı en serti Ömer’dir. En hayalısı Osman’dır. En güzel hüküm vereni Ali’dir. Miras taksimini en iyi bilen Zeyd bin Sabit’tir. En iyi Kur’an okuyan Ubey ibni Ka’b’dır. Helal ve haram’ı en bilen Muaz’dır. Dikkat edin ! her ümmetin bir emini vardır, benim  ümmetimin  emini de Ebu Ubeyde bin Cerrah’tır. "                                            

AHMED : 3 / 183 – 12493.N – CAMİU’S SAĞİR : 1.C.513.N

ALİ R.A NUN TEZKİYESİ

“ … Peygamber s.a.v Ali r.a’ya hitaben :  Sen bendensin, ben de sen-denim, buyurmuştur.

 BUHARİ : 7.C.3467.S

“ … Amr İbn Sa‘d, babası Sa’d İbn Ebi Vakkas r.a dan şöyle demiştir :  Resuluflah s.a.v Ali ye hitaben : Senin bana yakınlığın, Harun’un Musa’ya yakınlığı gibidir. Şu kadar ki ; benden sonra peygamber yoktur. “

 MUSLİM : 7.C.2404.N

“ … Selemetu’bnu Ekva r.a şöyle demiştir : Ali Hayber de gözünde rahatsızlık olduğu için Peygamber’den geride kalmış idi. Ali kendi ken- dine : Ben göz rahatsızlığı sebebiyle Resulullah tan geriye kalırmıyım ? diyerek dışarı çıktı ve Peygamber’e yetişti. AIlah’ın, sabahında fetih ihsan ettiği gecenin akşamı olunca, Resulullah s.a.v buyurdular ki :                       

- Yemin olsun ki, yarın cancağı öyle bir kimsenin eline vereceğim ki – veya yarın sancağı öyle bir kimse eline alacak ki, Allah ve Resulü onu sever, yahut o kimse Allah’ı ve Resulünü sever. Allah ona fetih ihsan edecektir. Ertesi gün Ali ile karşılaştık. Halbuki biz göz rahat-sızlığından dolayı onun gelmesini ummuyorduk. Sahabiler : İşte Ali geldi, dediler. Resulullah s.a.v bayrağı ona verdi.Allah Hayber’in fethini ona müyesser kıldı. “

 BUHARİ : 7.C.3468.S – MÜSLİM : 7.C.2407.N

“ … Peygamber s.a.v yine bir sözlerinde şöyle buyurdular :  Ben kimin dostu isem, Ali de onun dostudur. “

TİRMİZİ : 6.C.3959.N

 “ … Ali ra dan rivayet edilmiştir. Dedi ki : Allah’ın nebisi ümmi Peygam-ber s.a.v  bana dedi ki : Seni ancak mü’min olanlar sever ve senden ancak munafık olanlar nefret eder. “

TİRMİZİ : 6.C.3981.N

MUAVİYE R.A NUN TEZKİYESİ

“ … Abdurrahman Ebu Amire r.a şöyle dedi : Peygamber s.a.v den, Muaviye için şöyle dua ettiğini işittim : Allah’ım, onu hidayet eden, Hidayete eren ve hidayet vasıtası kıl. “

 TİRMİZİ : 6.C.4093.N

“ … İbnu Ebi Muleyke şöyle tahdis etmiştir : - Kurayb tarafından - İbni Abbas’a :

- Senin Mü’minlerin emiri Muaviye hakkında bir sözün var mı ? Çünkü. o, vitir namazını ancak bir tek rek’atle kılmıştır, denildi. İbni Abbas :
- İsabet etmiştir, çünkü muaviye bir fakih’tir, dedi. “

BUHARİ : 8.C.3536.S

EBU HUREYRE  R.A NUN TEZKİYESİ

“ … Abdirrahman rivayet etti ve dedi ki : Bana Ebû Hureyre rivayet etti. Dedi ki : Annem'i İslâm'a davet ediyordum. Kendisi müşrik idi. Bir gün onu davet ettim de bana Resûlullah s.a.v hakkında hoşlanmadığım sözler işittirdi. Bunun üzerine ağlaya­rak Resûlullah s.a.v’e geldim :

- Yâ Resûlallah ! Ben annemi İslâm'a davet ediyordum da kabulden çekiniyordu. Bugün kendisini yine davet ettim ; bana senin hakkında hoş­lanmadığım sözler işittirdi. Şimdi Ebû Hureyre'nin annesine hidâyet ver­mesi için Allah'a duâ et !  dedim. Bunun üzerine Resûlulah :
- Allah'ım ! Ebû Hureyre'nin annesine hidâyet ver, diye duâ etti. Ben Nebi s.a.v’in duasına sevinerek çıktım.Eve gelerek kapıya dayandığımda onun kapalı olduğunu gördüm. Derken an­nem ayak seslerimi işitti ve :
- Yerinde dur ey Ebû Hureyre !  dedi. Bir de suyun şırıltısını işit­tim. Annem yıkandı, gömleğini giydi. Acele baş örtüsünü sardı. Arkacığından kapıyı açtı. Sonra şunu söyledi :
- Yâ Ebâ  Hureyre !  Ben  Allah'dan  başka  ilâh  olmadığına  şehâdet ederim. Muhammed'in onun kulu ve Resulü olduğuna da şehâdet ederim. Ben hemen Resûlullah s.a.v'e döndüm. Sevincimden ona ağlayarak geldim ve dedim ki :
- Yâ Resûlallah, müjde ! Allah senin duanı kabul etti ve Ebû Hureyre'nin annesine bidayet verdi. Bunun  üzerine Allah'a hamdü sena etti. Ve hayırlı sözler söyledi.
- Yâ Resûlallal ! Annemle beni mü'min kullarına, onları da bize sevdirmesi için Allah'a duâ et ! dedim. Resûlullah  :
- Allah'ım ! Şu kulcağızını - yâni Ebû Hureyre'y'ı - ve annesini mü'min kullarına, mü'minleri de bunlara sevdir !, diye duâ etti. Artık yaratıl­mış hiç bir mü'min yoktu ki, beni işitsin veya görsün de benî sevmemiş olsu. “

MÜSLİM : 7.C.2491.N

“ … Ebu Hureyre r.a şöyle dedi : Bir kerre Resulullah s.a.v’e dedim ki : Ya rasulallah Kıyamet gününde senin şefaatine en ziyade mazhar olacak insan kimdir ? . Resulullah s.a.v de : Ya eba Hureyre Hadis bellemek için sende gördüyüm şiddetli arzudan dolayı, bu hadisi senden evvel kimsenin bana sormayacağını zaten tahmin ediyordum. Kıyamet gününde halk içinde şefaatimle en ziyade mes’ud olacak kimse ; kalbinden halis olarak LA İLAHE  İLLALLAH diyen dir, buyur- du. “

BUHARİ : 1.C.255.S

“ … A'rac'dan nakledildiğine göre o şöyle demiştir : Ben Ebû Hureyre'yi şunları söylerken işittim : Siz Ebû Hureyre'nin Resûlullah s.a.v’den çok hadîs rivayet ettiğini söylüyorsunuz. – Unutmayın – varılacak yer Allah'ın huzurudur. Ben fakir bir adam idim. Resûlullah s.a.v'e boğaz tokluğuna hiz­met ediyordum. Muhacirleri pazar yerlerindeki pazarlık meşgul ediyor­du. Ensârı da mallarına bakmak meşgul ediyordu. – Ve yine unutmayın ki – Allah resulü s.a.v bir gün : Kim elbisesini yayacak ki, bir daha bendan işittiği bir şeyi kat'iyyen unutmasın ! , buyurdu. Ben hemen elbisemi yaydım. Tâ ki, sözünü bitirdi. Sonra onu kendime topladım. Bir daha ondan işittiğim bir şeyi unutmadım. “

MÜSLİM : 7.C.2492.N

         Hulasa, daha burada zikretmekten gerçekten aciz kalacağımız bir çok hadisi şerif varki, bunların her biri, tek tek isim zikrederek sahabeyi tezkiye etmekte ve onları cennetle müjdelemektedir.

         Dolayısiyla, umumen ve hususen Allah ve Rasulü’nün sahabeyi bu tezkiyesinden sonra, - biraz önce de ifade ettiğim gibi - onların hiç kimsenin tezkiyesine ihtiyaçları kalmamıştır..

Tacuddin el Bayburdi